Kolejne dyrektywy wprowadzają zamieszanie w samorządach, a podwyżki cen uderzają po kieszeniach mieszkańców. Dodatkowo zauważalne są problemy ze składowaniem, a kontrola recyklingu nie ma się najlepiej. Polska to kraj, który najmniej inwestuje w gospodarkę odpadami. A powinna, bo da się na tym w dłuższej perspektywie oszczędzić zarówno przestrzeń, jak i pieniądze. Według założeń UE do 2025 roku Polska powinna osiągnąć 55% poziom recyklingu odpadów komunalnych. Jak to osiągnąć?

Wraz ze zmianą prawa i nałożeniem obowiązku segregacji śmieci w 2020 pod groźbą kary, Polacy stanęli przed trudnym wyzwaniem: segregacją śmieci. W bardzo krótkim czasie, na wielu osiedlach pojawiły się najpierw pojedyncze, wolnostojące kontenery, a następnie altany śmieciowe. Te drugie, nawet zamykane na klucz przyciągają różnorakich lokatorów: od gryzoni, po osoby bezdomne, które szukają miejsca by się ogrzać. Dodając do tego niezbyt jasne sposoby oznaczenia kontenerów oraz zabieranie, kolejnych, już i tak ograniczonych miejsc parkingowych, stało się powodem do frustracji mieszkańców, jak i zarządców budynków oraz samorządów. Odpowiednie organy lokalnej władzy, musiały stanąć przed ogromnymi problemami, które wraz ze zmianami legislacyjnymi, musiały stawić czoła ogromnym wyzwaniom w obszarze prawidłowej gospodarki odpadami w danej miejscowości.

Skandynawowie świecą przykładem

W niektórych miejscach w kraju, wraz z kolejną nowelizacją ustawy, ceny wywozu mogą wzrosnąć nawet o 300%. Biorąc pod uwagę ten czynnik, ale również problem zalegających odpadów, spowodowany niewydolnością firm zajmujących się ich wywozem, rosną frustracje społeczne oraz niezadowolenie mieszkańców z dużych miast, jak i z mniejszych miejscowości. Jednym z założeń Unii Europejskiej dla perspektywy ekologicznej na rok 2025 jest osiągnięcie we wszystkich krajach członkowskich, recyklingu odpadów komunalnych na poziomie 55%. Według oficjalnych danych z samorządów oraz gmin poziom recyklingu w Polsce w 2019 roku był szacowany na ok. 34%. To bardzo daleki wynik, od tego do którego zobowiązały nas europejskie dyrektywy. Inspiracją dla nas, mogą być sąsiedzi z północy – Finowie. Według oficjalnych raportów, już w 2019 poziom recyklingu odpadów komunalnych w Finlandii wynosił 43,5%^[1]. Priorytetem w polityce wewnętrznej tego kraju, jest osiągnięcie jak najszybciej 55% poziomu recyklingu.

Skąd takie wysokie wyniki? Jednym z głównych powodów jest duża świadomość społeczna dotycząca ekologii oraz wpływu segregacji na środowisko. Innym ważnym elementem, są narzędzia i rozwiązania, które ułatwiają segregację i wywóz odpadów. W większości miast w Finlandii na dużych osiedlach oraz w publicznych miejscach takich jak parki, centra miast widoczne są pojemnik pół podziemne, które dzięki swojej innowacyjności nie tylko są w stanie pomieścić około 75% więcej odpadów w jednym miejscu, ale również są olbrzymią oszczędnością przestrzeni. Dzięki zastosowaniu autoregulacji temperatury ziemi, odpady nie oddają na zewnątrz żadnych zapachów i w ich pobliżu mogą znajdować się place zabaw, restauracje oraz inne miejsca aktywności. Dodając do tego współgrającą estetykę rozwiązań z architekturą, w Finach kształtuje się większa chęć do recyklingu i odpowiedniego zarządzania domowymi odpadami, co przekłada się na lepszą jakość życia.

Polacy też potrafią!

Przykładu nie należy szukać tylko za Morzem Bałtyckim. Już dzisiaj w niektórych regionach Polski stosowane są rozwiązania pół podziemne. W Pruszczu Gdańskim na przykład stoi kilkanaście różnorodnych pojemników pół podziemnych, które spełniają swoją rolę: oszczędzają miejsce, ułatwiają recykling i nie szpecą okolicy wyglądem oraz odorem. Również sami pracownicy miasta, zauważają, że w miejscach gdzie takie pojemnik są postawione, przedsiębiorstwa odpowiedzialne za wywóz nie skarżą się na problemy z odpowiednią segregacją. To olbrzymia wartość dodana, która daje miastom szansę na rozwój oraz wprowadzenie zrównoważonej gospodarki odpadami i dogonienie naszych europejskich sąsiadów.