Województwo śląskie jest bezsprzecznym liderem wśród polskich regionów pod względem środków unijnych przeznaczonych na efektywność energetyczną, OZE i gospodarkę niskoemisyjną. Na inwestycje w tych obszarach trafi blisko 800 milionów euro.

O tym jak wydane zostaną te pieniądze 28 października 2015 r. podczas debaty „Fundusze europejskie dla zrównoważonego rozwoju w regionach – województwo śląskie”, która odbędzie się w Katowicach rozmawiać będą przedstawiciele organizacji pozarządowych i samorządu.

Jednym z najpoważniejszych problemów, z jakimi boryka się obecnie śląskie jest brudne powietrze. Cztery z dziesięciu najbardziej zanieczyszczonych miast w Europie leżą na terenie naszego województwa – powiedział Radosław Ślusarczyk z Pracowni na rzecz Wszystkich Istot. – Inwestycje w odnawialne źródła energii, efektywność energetyczną i niskoemisyjny transport realizowane dzięki funduszom europejskim mogą pomóc w walce z tym problemem.

Jak czytamy w raporcie na temat wdrażania funduszy unijnych przygotowanym przez organizacje pozarządowe, województwo śląskie przeznaczy na wsparcie gospodarki niskoemisyjnej ok. 797 mln euro – niemal jedną trzecią środków otrzymanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). To najwięcej w całej Polsce. Na wsparcie inwestycji w odnawialne źródła energii trafi 68 mln euro, 33 mln na efektywność energetyczną przedsiębiorstw, a na modernizację energetyczną budynków wraz z instalacją domowych OZE i wymianą zanieczyszczających systemów grzewczych – 277 mln euro. 20 mln euro wydanych zostanie też na wysokosprawną kogenerację.

Pomimo relatywnie dużych środków przeznaczonych na inwestycje kluczowe z punktu widzenia zrównoważonego rozwoju regionu, zwraca uwagę to, że ich suma – ok. 398 mln euro – jest niemal równa kwocie 398,5 mln euro przeznaczonych przez województwo na inwestycje w transport publiczny. Dzieje się tak mimo tego, że w RPO istnieje osobny cel pn. „Transport”.

W Regionalnym Programie Operacyjnym województwa śląskiego podkreślono, że z uwagi na zależność lokalnej gospodarki od węgla jako podstawowego źródła energii, proces budowy gospodarki niskoemisyjnej będzie bardziej czasochłonny i kosztowny niż w przypadku innych regionów Polski – powiedziała Joanna Furmaga z Polskiej Zielonej Sieci. – Mimo korzyści związanych z modernizacją transportu miejskiego, należy zwrócić uwagę, że zgodnie z zapisami Umowy Partnerstwa środki zaprogramowane na cel wspierania niskoemisyjnego wzrostu powinny posłużyć w pierwszej kolejności wsparciu efektywności energetycznej budynków, następnie zaś rozwojowi odnawialnych źródeł energii. Tymczasem w województwie śląskim transport miejski skonsumuje połowę środków na ten cel tematyczny.

Z perspektywy jakości powietrza istotnym problemem jest też to, że w dokumentach uszczegóławiających nie określono norm dopuszczalnej emisji spalin dla nowo kupowanego taboru – dodaje Radosław Ślusarczyk. – Tymczasem w znakomitej większości województw takie standardy są zapisane. W wielu województwach dodatkowo z przyznaniem priorytetu dla napędów alternatywnych.

Na tle wielu innych województw śląskie pozytywnie wyróżnia to, że miejscowe gminy będą mogły realizować projekty wymiany przestarzałych źródeł ciepła w gospodarstwach domowych ze środków unijnych. Przewiduje się wsparcie przedsięwzięć w parasolowej formule niskoemisyjnej gminy, gdzie samorząd będzie pośredniczyć między Urzędem Marszałkowskim a ostatecznymi odbiorcami wsparcia, czyli mieszkańcami. Nie tylko pomoże to w walce z zanieczyszczeniem powietrza, ale przyczyni się również do budowania energetyki obywatelskiej w regionie.

Debata pt. „Fundusze europejskie dla zrównoważonego rozwoju w regionach – województwo śląskie” odbędzie się w środę, 28 października 2015 r., w kawiarni Strefa Centralna przy Placu Sejmu Śląskiego 2 w Katowicach (początek o godzinie 11:00). Podczas spotkania przedstawiciele organizacji pozarządowych zaprezentują raport analizujący i oceniający zapisy dokumentów uszczegóławiających do Regionalnych Programów Operacyjnych (RPO) 2014-2020 dla województwa śląskiego w zakresie odnawialnych źródeł energii, efektywności energetycznej i transportu, a także adaptacji do zmian klimatu, ochrony przyrody i edukacji ekologicznej oraz gospodarki odpadami. Przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego przedstawią natomiast aktualny kształt dokumentów uszczegóławiających oraz stan procesu wdrażania RPO. Odbędzie się również dyskusja dotycząca dalszego udziału organizacji pozarządowych we wdrażaniu Regionalnego Programu Operacyjnego.

Organizatorem wydarzenia jest Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć.

Źródło: Polska Zielona Sieć, zielonasiec.pl