Czeski rząd pozwał Polskę do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej za wydanie zgody na rozbudowę kopalni węgla w Turowie. Podstawowe zarzuty dotyczą zagrożenia dalszym obniżaniem się wód, prowadząc do odcięcia dostępu do wody pitnej miejscowości położonych na granicy polsko-czeskiej, gdzie w bliskości znajduję się kopalnia. 

Zarzuty te są istotne i mają uzasadnienie w przeprowadzonych analizach. Trzeba mieć na uwadze, że poszerzenie kopalni wynika z decyzji PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. obejmującej uruchomienie bloku nr 7 i wraz z nim rozbudowę kopalni tak, aby cały kompleks funkcjonował do roku 2044. W konsekwencji łączna emisja w okresie 2020 – 2044 będzie wahać się od 187,5 do 253,0 mln Mg CO₂. Przyjmując zgodnie z Porozumieniem Paryskim cały budżet węglowy dla Polski w odniesieniu do liczby ludności i celu 1,5^oC to emisja kopalni i elektrowni Turów wypełni go w bardzo znacznym stopniu bo w 1/3 albo nawet blisko w 45%.

Rodzi się pytanie czy takie działanie przybliża Polskę do neutralności klimatycznej? Czy nasze zobowiązania podjęte na Konferencji w Paryżu są tylko na papierze? Staje się niezbędnym dokonanie głębokiej transformacji nie tylko technicznej, ale przede wszystkim myślenia przez decydentów o systemie  energetycznym w Polsce, w którym nie będzie miejsca dla kopalni i elektrowni bazujących na węglu nie w latach czterdziestych, ale znacznie wcześniej. Ten nowy model energetyki to:

• po pierwsze ciągła maksymalizacja poprawy efektywności energetycznej (po pierwsze efektywność),
• po drugie odejście od scentralizowanego modelu na rzecz modelu rozproszonego w ramach demokracji energetycznej gdzie bezpieczeństwo kraju jest sumą bezpieczeństw lokalnych,
• po trzecie dynamiczne zwiększanie udziału energetyki odnawialnej nie do 23% jak zapisano w Polityce energetycznej Polski do 2040 r.,  ale do rzędu 40-50% w roku 2030.

O energetyce trzeba myśleć trendami dziejącymi się na świecie jaka ona ma być w II połowie XXI wieku a nie modelem II połowy XX w.