Ograniczenie emisji dwutlenku węgla ma miejsce w całej europejskiej gospodarce. Dlatego też istniała silna wola polityczna, aby włączyć lotnictwo cywilne do działań dotyczących przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Lotnictwo jest jednym z najszybciej rozwijających się źródeł emisji gazów cieplarnianych na świecie i odpowiada za około 3% unijnych emisji CO2. Większość emisji powodują loty międzynarodowe, tj. samoloty kursujące pomiędzy państwami członkowskimi lub pomiędzy państwem członkowskim a krajem położonym poza UE.

Pomimo że 3% może się wydawać niewielkim odsetkiem, prawie na pewno rzeczywisty wpływ emisji z lotnictwa na globalne ocieplenie jest większy. Lotnictwo oddziałuje na globalny klimat poprzez wydzielanie dwutlenku węgla, tlenków azotu, pary wodnej oraz cząsteczek siarczanów i sadzy. Tlenki azotu (NOx) pośrednio przyczyniają się do powstawania ozonu troposferycznego (innego gazu cieplarnianego), a para wodna emitowana przez silniki samolotów na dużej wysokości może także powodować smugi kondensacyjne i chmury pierzaste, co pogłębia ocieplenie klimatu.

EU ETS

EU ETS to największy na świecie międzynarodowy system handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, obowiązujący od 2005 roku. Przez ostatnie dwa lata politycy dążyli do rozszerzenia istniejącego rozwiązania.

W grudniu 2006 roku Komisja przyjęła propozycję włączenia lotnictwa do EU ETS. Prace nad przepisami ukończono pod koniec ubiegłego roku i opublikowano na początku 2009 roku. Obecnie trwa tworzenie wytycznych, które pomogą liniom lotniczym skutecznie wdrożyć regulacje.

System obejmie wszystkie linie, niezależnie od kraju pochodzenia, prowadzące działalność wyszczególnioną w przepisach UE. Uczestnicy programu będą monitorować swoje emisje przez okres jednego roku kalendarzowego. Następnie pod koniec tego roku będą musieli nabyć uprawnienia odpowiadające wytwarzanym emisjom. Biorąc pod uwagę prognozy gwałtownego rozwoju lotnictwa, w ramach EU ETS sektor ten będzie prawdopodobnie zmuszony kupować uprawnienia od innych branż, żeby spełnić wymogi dotyczące emisji.

W tym roku przewoźnicy opracowują i zatwierdzają plany monitoringu emisji. Plany muszą zostać złożone w odpowiednich instytucjach w poszczególnych państwach członkowskich przed wrześniem 2009 roku. Przed końcem roku nastąpi zatwierdzenie planów, po czym linie lotnicze przejdą do ich wdrożenia. Co roku przewoźnicy będą składać sprawozdania na temat emisji.

Nauka przez działanie

Monitoring emisji rozpocznie się w styczniu 2010 roku. Pierwsze dwa lata (2010 i 2011) to okres przejściowy, w którym władze oraz przewoźnicy będą się uczyć systemu monitoringu emisji przez samoloty. Pełne włączenie sektora do EU ETS nastąpi w 2012 roku.

Objęcie lotnictwa systemem EU ETS stanowi część szeroko zakrojonych działań na rzecz ograniczenia emisji w lotnictwie. Inne inicjatywy w tym zakresie to inwestycje w badania nad ekologicznymi technologiami oraz unijny program Single European Sky (Jednolita Europejska Przestrzeń Powietrzna), który także może się przyczynić do znaczącej redukcji CO2 poprzez lepsze zarządzanie ruchem lotniczym. Niemniej jednak to rozwiązanie umożliwia tylko jednorazowe zmniejszenie emisji – o około 10% – podczas gdy włączenie lotnictwa do EU ETS przyniesie korzyści w dłuższej perspektywie.


-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
EU ETS i lotnictwo

* 13 stycznia 2009: publikacja dyrektywy włączającej lotnictwo do EU ETS
* 31 sierpnia 2009: ostateczny termin składania planów monitoringu
* 1 stycznia 2010: przewoźnicy rozpoczynają monitoring emisji


źródło: Komisja Europejska – przedstawicielstwo w Polsce
ec.europa.eu/polska/index_pl.htm