Aby ograniczyć emisje gazów cieplarnianych z transportu pomocna nam jest znajomość ilości zużywanej przez poszczególne środki transportu energii. Możemy wtedy porównywać ze sobą wydatki energetyczne związane z podróżowaniem samochodem czy komunikacją publiczną. Od niedawna znamy tego typu wskaźniki także dla transportu pasażerskiego z Warszawy.

Zużycie energii przez środki transportu na świecie

Na poziomie międzynarodowym obecnie najbardziej popularnym zestawieniem zużycia energii przez różne środki transportu jest prawdopodobnie to opublikowane przez Międzynarodową Agencję Energetyczną (MAE). Agencja ta śledzi różne opracowania naukowe dotyczące zużycia energii i zestawia analizowane dane na jednym wykresie. Wykres ten pokazuje ile energii jest zużywane przez kilka najpopularniejszych środków transportu pasażerskiego w układzie liczby zużytych MJ na każdy przejechany przez jednego pasażera kilometr trasy. Wskaźnik ten jest bardzo pożyteczny jeśli chcemy się dowiedzieć ile energii zużyjemy wsiadając do danego środka transportu. Te wydatki energetyczne uśrednione dla całego świata zestawione są na poniższym wykresie.

Żółte słupki na wykresie przedstawiają zakres zużycia energii przez dany środek transportu, a niebieska kropka średnie zużycie. Na wykresie przedstawiono kolej (rail), motocykle i skutery (two/three-whellers), autobusy i minibusy (busses and minibusses), samochody osobowe (cars), samoloty (aviation) oraz duże samochody osobowe (large cars, SUV). Jak widać z wykresu najmniej energii zużyjemy, jeśli będziemy jeździć koleją (w tym tramwajami i metrem), ewentualnie skuterami i motocyklami lub autobusami. Najwięcej energii zużyjemy poruszając się samochodami i samolotami.

Zużycie energii przez środki transportu w Warszawie

Wiedza ta to niby nic nowego, ale okazuje się, że nie we wszystkich miejscach na świecie takie informacje były do tej pory dostępne. Takim miejscem na ziemi była np. Warszawa, a wciąż jest niestety także Polska. Nie ma tego typu wskaźników, policzonych w ostatnich latach, dla sytuacji systemu transportowego Polski. Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju przynajmniej częściowo załatała tę dziurę przedstawiając w 2020 roku tego typu wskaźniki wyliczone dla Warszawy, na podstawie posiadanego modelu zużycia energii i emisji w transporcie dla tego miasta. Przy czym wskaźniki te dotyczą sytuacji z roku 2015.

Tylko dla tego roku udało się pozyskać wszystkie dane potrzebne do obliczenia takich wskaźników, m.in. liczbę pasażerokilometrów wykonanych każdym z używanych w Warszawie środków transportu. Bowiem tylko w 2015 roku wykonano potrzebne do uzyskania takich danych badania. GUS zrealizował m.in. pilotażową ankietę na temat mobilności ludności. Z kolei w Warszawie zrealizowano po raz kolejny kompleksowe badania ruchu. A Fundacja InE dołożyła do tego swoją wiedzę na temat emisji i zużycia energii przez różne paliwa. Wyniki dla Warszawy dla roku 2015 przedstawiono na poniższym wykresie.

Na podstawie wykresu można zauważyć, że w Warszawie sytuacja ze zużyciem energii z różnych środków transportu jest nieco inna niż średnio na świecie. Najbardziej zużywają energię w Warszawie samochody oraz skutery i motocykle. Następne w kolejności są natomiast autobusy podmiejskie – te funkcjonujące poza systemem Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie. Stosunkowo wysokim zużyciem energii na jednego pasażera charakteryzują się także pociągi Szybkiej Kolei Miejskiej (z obliczeniach nie brano pod uwagę pociągów podmiejskich Kolei Mazowieckich). Autobusy, tramwaje i metro to są natomiast najmniej pazerne energetycznie środki transportu w Warszawie.

Informacja własna na podstawie danych MAE oraz Transport Problems 2020 - XII Proceedings (nieopublikowane w internecie).