Debatę poprowadził prof. Wojciech Suchorzewski, przewodniczący Grupy ds. Transportu Społecznej Rady Narodowej Programu Redukcji Emisji i wykładowca na Politechnice Warszawskiej. W inaugurującym spotkanie wystąpieniu omówił znaczny udział transportu w gospodarce jednocześnie podkreślając, że będzie się on nadal zwiększał, szczególnie udział transportu drogowego i lotniczego. Dzisiaj polski transport pochłania 21% wytwarzanej energii końcowej, emitując przy tym 12% całkowitej ilości CO₂. Najwięcej energii zużywa transport drogowy – 94%, znacznie mniej kolejowy (3%) oraz lotnictwo i żegluga (razem 3%).

Transport odpowiada prawie za ¼ światowej emisji gazów cieplarnianych. Według prognoz Unii Europejskiej będzie on jednym z najważniejszych źródeł emisji. Rozwój gospodarczy wiąże się ze wzrastającym zapotrzebowaniem na przewóz osób i ładunków, co wymaga dostarczenia odpowiedniej ilości energii, która aż w 97% pochodzi ze spalania paliw kopalnych. Jednym z priorytetów UE i założeń Pakietu Klimatycznego jest zwiększone wykorzystanie biopaliw jako substytutu benzyny i oleju napędowego. Do 2020 roku powinny one stanowić 10% rynku paliw płynnych.

Aby sprostać unijnym wymaganiom, niezbędne jest opracowanie nowoczesnych technologii, wykorzystujących dostępne środki w połączeniu z odpowiednią organizacją systemów transportowych – tłumaczył prof. Suchorzewski. Nad nowoczesnymi metodami napędów samochodowych pracuje już wiele koncernów, powoli wchodzą na rynek pojazdy z silnikami hybrydowymi lub elektrycznymi. Istnieje również możliwość zneutralizowania wytworzonego podczas własnej podróży CO₂ poprzez tzw. działania offsetowe. Jednak są to jedynie półśrodki – nie zapewnią one osiągnięcia założonych.

Najważniejsze bariery, które znacząco utrudniają wprowadzanie zmian to przede wszystkim: brak woli politycznej, rozbieżne interesy przemysłu motoryzacyjnego i środowiska naturalnego. Duży problem stanowi również brak akceptacji społecznej, ponieważ trudno nakłonić ludzi poruszających się własnymi pojazdami do zastąpienia ich transportem publicznym – mówił na spotkaniu prof. Krzysztof Żmijewski. Mało tego, polityka gospodarcza i środowiskowa ustalane są niezależnie od siebie, przez różne ośrodki decyzyjne. Prof. Żmijewski zaproponował opracowanie i wdrożenie ustawy o przeciwdziałaniu zmianom klimatycznym, która pozwoli na spójne działania rządu w wyznaczaniu celów strategicznych.

Uczestnicy debaty zgodzili się, iż w celu redukcji emisji w parze z rozwojem technologii musi iść zmniejszenie transportochłonności gospodarki. Aby to osiągnąć, potrzebne są długofalowe i przemyślane działania współpracujących ze sobą resortów. Równie ważna jest właściwa organizacja ruchu: transport miejski powinien zyskać więcej użytkowników poprzez wzmocnienie jego zalet – większej liczby buspasów, powiększanie taboru, rozwój systemu peryferyjnych parkingów typu PR (ang. park & ride). Niezbędne jest wprowadzenie ograniczenia możliwości wjazdu prywatnych samochodów do centrum miast, wprowadzenie opłat z tym związanych, rozwijanie infrastruktury rowerowej. Dobrym rozwiązaniem byłby również rozwój kolejnictwa, w tym transportu intermodalnego. Niestety, na skutek braku odpowiedniej polityki transportowej kolej traci znaczenie na rzecz przewozów drogowych. Warto mieć na uwadze, że według kalkulacji CO₂ stworzonych dla transportu kilometr przebyty koleją to równowartość 0,05 kg wyemitowanego dwutlenku węgla, w transporcie drogowym jest to wartość 3-4 krotnie większa.

Olga Bakanowska, ChrońmyKlimat.pl

na podstawie: wnp.pl, www.proinwestycje.pl, materiały z debaty „CO₂ w transporcie” – prezentacje ekspertów (prof. Wojciecha Suchorzewskiego, prof. Krzysztofa Żmijewskiego)