Transport
Czas na zieloną odbudowę miast
2020-10-01
W rządzie trwają prace nad Krajowym Planem Odbudowy. Dzisiejszy apel przypomina Premierowi, że wychodzenie z kryzysu spowodowanego pandemią koronawirusa powinno iść w parze ze wspieraniem rozwiązań, które zagwarantują nam możliwość życia w czystym i bezpiecznym dla zdrowia środowisku. Wsparcie mieszkańców i mieszkanek miast jest dziś szczególnie potrzebne, stoją oni bowiem między innymi w obliczu zagrożenia podwyżkami cen biletów.
Sygnatariusze apelu odwołują się do idei “zielonej odbudowy miast”, czyli takiej ścieżki wychodzenia z kryzysu, która zagwarantuje, że miasta będą odporne na przyszłe kryzysy, wolne od zanieczyszczeń i przystępne. Wśród sygnatariuszy apelu znajdują się Prezydenci Gdyni, Gorzowa Wielkopolskiego, Jeleniej Góry, Krakowa, Olsztyna, Piły, Przemyśla, Rzeszowa, Warszawy, Zamościa, Przewodniczący Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, a także liczne grono organizacji społecznych.
“W ciągu ostatnich 15 lat udało się znacznie poprawić usługi transportu zbiorowego w polskich miastach. Ale w wyniku pandemii transport ten jest w trudnej sytuacji. Z jednej strony mamy konieczność przewożenia mniejszej ilości pasażerów, z drugiej utrzymania często zwiększonych wymagań sanitarnych i przewozowych. To dodatkowe koszty, które w niektórych miastach już grożą podwyżkami cen biletów. Pozostawienie tej sytuacji bez reakcji budżetu państwa grozi redukcją już nie tylko przewozów pozamiejskich, ale także wewnątrzmiejskich. Nie można do tego dopuścić” – argumentuje dr Wojciech Szymalski z Instytutu na rzecz Ekorozwoju.
Postulaty
Sygnatariusze i sygnatariuszki apelu podkreślają, że w trakcie restrykcji wprowadzonych w związku z pandemią, transport publiczny stanowił bardzo ważny zasób dla ludzi, których praca pozostaje niezbędna do funkcjonowania społeczeństwa. Jednak sieci transportu publicznego – mimo ich fundamentalnej roli – znajdują się dziś pod ogromną presją finansową, co wynika m.in. ze spadku liczby pasażerów. Dlatego organizacje i miasta wzywają Mateusza Morawieckiego, aby przeznaczył dodatkowe środki finansowe na:
1) Pomoc dla organizatorów systemów transportu publicznego w przezwyciężeniu finansowych konsekwencji COVID-19;
2) Inwestycje w redukcję emisyjności i modernizację systemów transportu publicznego, które zagwarantują, że nowe i rozszerzone usługi będą obsługiwane przez pojazdy zeroemisyjne;
3) Wsparcie miast w celu pilnego zwiększenia zarówno ilości, jak i jakości infrastruktury rowerowej i pieszej, poprzez wdrożenie środków nadzwyczajnych, z zobowiązaniem do uczynienia ich stałymi;
4) Zwiększenie oferty alternatywnych środków transportu, w tym rowerów publicznych i rozwój węzłów multimodalnych.
Komentarze
“Cieszy nas, że możemy poprzeć apel wpisujący się w nasz miastopogląd. Kryzys klimatyczny i epidemia COVID-19 jasno pokazują, że potrzebujemy nowego podejścia do planowania i budowania miast – miast krótkich dystansów, tzw. miast 15-minutowych. W takim mieście my, jako mieszkanki i mieszkańcy, jesteśmy w stanie dojść lub dojechać rowerem do wszystkich potrzebnych nam miejsc w maksymalnie kwadrans. Wymaga to tworzenia bezpiecznych i wygodnych przestrzeni dla pieszych oraz tych, którzy przemieszczają się rowerami. Niektóre miasta już wprowadzają takie udogodnienia, liczymy na to, że rząd wyraźnie wesprze w tym samorządy” – mówi Marta Bejnar-Bejnarowicz, prezeska Związku Stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich.
“Jesteśmy przekonani, że postulowane przez nas rozwiązania mają szansę pozytywnie wpłynąć na jakość powietrza, a w konsekwencji na nasze zdrowie, a także uczynić nasze miasta bardziej dostępnymi. Miasta, w których możemy się komfortowo przemieszczać bez samochodu, to miasta w których po prostu dobrze się żyje” – dodaje Iwona Bojadżijewa z Fundacji ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, organizacji, która zainicjowała apel. – “W czerwcowym sondażu zleconym przez Clean Air Fund, ponad 90% ankietowanych z Polski przyznało, że martwi ich jakość powietrza w miejscu zamieszkania, a ponad 70% wyraziło poparcie dla usprawnienia transportu publicznego po pandemii. Oczekujemy, że rząd weźmie to pod uwagę, na przykład w ramach prac nad Krajowym Planem Odbudowy”.
W latach 2021-22 Polska ma otrzymać 18.9 mld EUR na walkę z kryzysem spowodowanym pandemią COVID-19 w ramach unijnego Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności. Od 15 października państwa członkowskie będą mogły przesyłać Komisji Europejskiej projekty Krajowych Planów Odbudowy. Intencją Komisji jest, aby pieniądze były wydatkowane w sposób, który przyczyni się do przyspieszenia zielonej transformacji Unii. Organizacje i decydenci popierający apel nie mają wątpliwości, że zrównoważony transport zbiorowy oraz infrastruktura promująca aktywną mobilność (ruch rowerowy i pieszy) powinny znaleźć się wśród wspieranych obszarów.
Apel
Pełna treść apelu znajduje się tutaj.
Kto podpisał?
Apel na rzecz zielonej odbudowy miast został podpisany przez następujące osoby i organizacje:
Bakun Wojciech, Prezydent Miasta Przemyśl
Głowski Piotr, Prezydent Miasta Piły
Grzymowicz Piotr, Prezydent Miasta Olsztyna
Guć Michał, Wiceprezydent Miasta Gdynia
Gutkowski Andrzej, Zastępca Prezydenta Miasta Rzeszowa
Karolczak Kazimierz, Przewodniczący Zarządu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii
Łyczko Janusz, Zastępca Prezydenta Miasta Jelenia Góra
Majchrowski Jacek, Prezydent Miasta Krakowa
Surmacz Agnieszka, Zastępca Prezydenta Miasta Gorzów Wielkopolski
Trzaskowski Rafał, Prezydent m. st. Warszawy
Wnuk Andrzej, Prezydent Miasta Zamościa
Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi
Fundacja Otwarty Plan
Fundacja WWF Polska
Fundacja Zielone Światło
Gogolewski Jakub, Fundacja Rozwój TAK - Odkrywki NIE
HEAL Polska
Instytut na rzecz Ekorozwoju
Koalicja Klimatyczna
Polski Klub Ekologiczny Okręg Mazowiecki
Stowarzyszenie Bo Miasto
Stowarzyszenie Miasto Jest Nasze
Stowarzyszenie Serduszko dla Dzieci
Stowarzyszenie Społeczny Rzecznik Pieszych w Bydgoszczy
Stowarzyszenie Zielone Mazowsze
Warszawski Alarm Smogowy
Zielone Wiadomości
Związek Stowarzyszeń Kongres Ruchów Miejskich
Związek Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć
Źródło: ClientEarth Prawnicy dla Ziemi
