Krajowe centrum badawczo-rozwojowe i edukacyjne – Centrum Transportu Szynowego CETRANS – ma powstać na Politechnice Łódzkiej. Zajmować się ono ma m.in. pracami badawczymi oraz kształceniem kadry na potrzeby przede wszystkim kolei dużych prędkości i kolei aglomeracyjnych.

List intencyjny dot. utworzenia Centrum Transportu Szynowego podpisali we wtorek na Politechnice Łódzkiej: minister infrastruktury, rektor PŁ, wojewoda łódzka, prezydent Łodzi, marszałek województwa oraz przedstawiciele PKP SA i PKP PLK.

Minister infrastruktury Cezary Grabarczyk przypomniał, że rząd przyjął program budowy i uruchomienia kolei dużych prędkości (łączącej Warszawę, Łódź, Wrocław i Poznań), obecnie realizowane jest studium wykonalności, a PKP PLK wybrały już wariant przebiegu tzw. linii "Y". (Zarząd PKP PLK wybrał trasę, którą zarekomenduje zespołowi międzyresortowemu; to on podejmie ostateczną decyzję ws. przebiegu linii – PAP).

"Czeka nas wielkie wyzwanie. Musimy przygotować potencjał, aby sprostać na etapie realizacji temu zadaniu. Do tego potrzebujemy wiedzy i ludzi. Podpisując list intencyjny stworzyliśmy podstawy, aby przygotować ludzi i pozyskać jeszcze większą wiedzę, po to, aby kolej XXI wieku za kilka lat mogła wjechać na polskie tory" – mówił po podpisaniu listu minister Grabarczyk.

Podkreślił, że prowadzone są rozmowy z partnerami z Niemiec i Czech, ale także z przedstawicielami UE aby ten projekt znalazł się w Transeuropejskiej Sieci Transportowej TEN-T. "Także podpisaliśmy list intencyjny z ministrem transportu Czech o przedłużeniu linii +Y+ z Wrocławia do Pragi. Prowadzimy podobne rozmowy z przedstawicielami kolei niemieckich" – dodał Grabarczyk.

"W tej chwili pracujemy nad studium wykonalności. Za kilkanaście miesięcy otrzymamy tę finansową część studium, z której będą płynęły podstawowe wytyczne jak finansować projekt. Zdając sobie sprawę z sytuacji na rynkach finansowych zakładamy, iż jest możliwa realizacja tego projektu w systemie partnerstwa publiczno-prywatnego, tak aby wprost nie obciążać kosztami budżetu państwa" – zaznaczył szef resortu infrastruktury.

Według niego, początkowo koszt budowy linii kolei dużych prędkości i zakupu taboru szacowano na ok. 24 mld zł; ostatnie szacunki – zdaniem ministra – wskazują, że może być on niższy – na poziomie ok. 21 mld zł.

Zdaniem prof. Marka Bartosika z Politechniki Łódzkiej do zadań CTS będzie należało m.in. wykształcenie kadry, stworzenie zaplecza naukowego i technicznego dla potrzeb kolei dużych prędkości i praca na rzecz interdyscyplinarnych projektów badawczych. Politechnika Łódzka ma być koordynatorem prac Centrum i w niej zlokalizowana będzie część bazy badawczej.

Powstać ma także konsorcjum wspierające Centrum, w którego działanie będą zaangażowane – od strony kształcenia, badawczej i różnych specjalizacji – ośrodki akademickie i instytuty badawcze pracujące na rzecz kolei z całego kraju. Twórcy Centrum mają zamiar wystąpić do rządu o utworzenie programu wieloletniego dot. naukowego, dydaktycznego i technicznego wsparcia kolei dużych prędkości.

W ocenie prof. Bartosika jeżeli kolej dużych prędkości ma stać się silnym impulsem rozwojowym w gospodarce, najważniejsze jest przygotowanie kadry, bowiem w Polsce brakuje specjalistów od tej nowoczesnej technologii.

"Najważniejszą sprawą jest wykształcenie kadry akademickiej i co najmniej 1500 inżynierów w ciągu 10 lat, bo takie są szacowane potrzeby kolei dużych prędkości i kolei aglomeracyjnych, które muszą być we wszelkich wielkich miastach. Efektem końcowym ma być albo specjalista, albo wyrób przemysłowy dla kolei dużych prędkości. Rolą Centrum jest bowiem maksymalizacja udziału polskiego przemysłu w programie kolei dużych prędkości" – zaznaczył naukowiec.

Linia "Y" będzie mieć długość ok. 469 kilometrów i pozwoli na skrócenie czasów przejazdu między Warszawą a Łodzią do 35 minut, Warszawą a Poznaniem do 1 godz. 35 minut a między Warszawą a Wrocławiem do 1 godz. 40 minut. Budowa linii ma się zacząć w 2014 r., a pierwsze pociągi mają nią pojechać w 2020 r.