Nad pogrążoną w pandemii Europą unosi się widmo kolejnej katastrofy: tym razem klimatycznej. Panuje co do tego naukowy konsensus, z którego wynika, że działania obronne należy podjąć już teraz, zanim będzie za późno. Stąd duże ambicje Unii Europejskiej wyrażone w projekcie Europejskiego Zielonego Ładu, w dążeniu do osiągnięcia neutralności klimatycznej w roku 2050 i 55% do 2030.

W swojej obecnej formie, Krajowy Plan Odbudowy przygotowywany przez Polskę jest dokumentem nieprzystającym do tych ambicji. Brakuje mu rozmachu, a przedstawionych w nim reform nie łączy długoterminowa strategia z jasno określonym celem głównym. Takim celem mogłoby być na przykład osiągnięcie klimatycznej neutralności najpóźniej do roku 2050, czyli zgodnie z dążeniami unijnymi. Co więcej, uważamy że w takim projekcie jak KPO, wizja zmian powinna być zarysowana śmielej – neutralność klimatyczna już w roku 2040, a 65% redukcji gazów cieplarnianych do 2030 (względem 1990), co zgodnie ze wskazaniami naukowców daje nam większe szanse na przeciwdziałanie katastrofie klimatycznej. Uważamy, że Polskę stać na to, żeby wreszcie znalazła się w awangardzie „zielonej transformacji” i była wzorem dla innych krajów Europy. Właśnie taki duch powinien przyświecać planowaniu szczegółowych reform i inwestycji oraz projektowaniu wskaźników postępu ich realizacji.

Należy pamiętać, że KPO jest odpowiedzią na pandemię spowodowaną kryzysem zdrowotnym wynikającym z utraty bioróżnorodności, a w szerszym kontekście marginalizowania wpływu środowiska na zdrowie ludzi. Istotna część środków z Planu ma zostać przeznaczona na działania związane z transformacją energetyczną, dlatego kluczowym zagadnieniem w debacie nad zmianą sposobu produkowania energii czy neutralnością klimatyczną powinno być zdrowie publiczne. W samej Polsce koszty zdrowotne zmiany klimatu mogą wynieść nawet 119 mld zł w latach 2021-2030 (koszty hospitalizacji, koszty utraconych dni pracy, rent czy zasiłków w wyniku niezdolności do pracy). Zarówno zanieczyszczenie powietrza, jak i nasilająca się zmiana klimatu pozostają największymi wyzwaniami środowiskowymi dla zdrowia publicznego w naszym kraju, powodując dziesiątki tysięcy przedwczesnych zgonów rocznie i narażając miliony ludzi na choroby przewlekłe, obniżenie jakości zdrowia czy produktywności.

Całe stanowisko możesz przeczytać TUTAJ