Przepisy mają na celu ograniczenia emisji niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych i substancji zubożających warstwę ozonową pochodzących przede wszystkim z urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i ochrony przeciwpożarowej. 

21 maja br. Senat przyjął bez poprawek ustawę z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych.

Fluorowane gazy cieplarniane (substancje HFC, PFC i SF6, zwane też f-gazami) są stosowane jako czynniki chłodnicze, środki spieniające i gaśnicze, gazy pędne w aerozolach oraz rozpuszczalniki. Ich emisja do atmosfery przyczynia się do ocieplania klimatu. Z kolei gazy niszczące warstwę ozonową to freony i halony (tzw. substancje zubożające warstwę ozonową - SZWO).

W zakresie dotyczącym SZWO nowa ustawa zastąpi obecnie obowiązującą ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową. Natomiast kwestie dotyczące wykorzystania f-gazów zostaną uregulowane w polskim prawie po raz pierwszy.

Ustawa zawiera regulacje odnoszące się do personelu i przedsiębiorstw prowadzących działalność w zakresie produkcji i usług związanych ze stosowaniem SZWO oraz f-gazów. Proponowane przepisy regulują również działania związane z obrotem tymi substancjami i gazami oraz produktami, urządzeniami, gaśnicami i systemami zawierającymi je lub od nich uzależnionymi.

Przepisy ustawy:

• ustanawiają krajowy system certyfikacji w zakresie SZWO i f-gazów;
• określają system sprawozdawczości dotyczącej stosowania tych substancji i gazów;
• definiują działania kontrolne wykonywane przez organy Inspekcji Ochrony Środowiska oraz organy Państwowej Straży Pożarnej (PSP);
• określają zasady finansowania ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej działań wyspecjalizowanej jednostki, utworzenia systemów gromadzenia danych, szkolenia pracowników PSP, zakupu sprzętu do identyfikacji i poboru próbek oraz działań dotyczących unieszkodliwiania SZWO i f-gazów;
• wprowadzają kary za nieprzestrzeganie przepisów, które wymierzał będzie wojewódzki inspektor ochrony środowiska albo właściwy organ PSP.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przepisów odnoszących się do:

• przyjmowania dostaw, obowiązku posiadania certyfikatu dla personelu i certyfikatu dla przedsiębiorców, wymogu posiadania przez personel zaświadczenia o odbytym szkoleniu oraz części przepisów wprowadzających administracyjne kary pieniężne, które wejdą w życie po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia,
• obowiązku prowadzenia dokumentacji przez operatorów urządzeń i systemów oraz również części przepisów w zakresie administracyjnych kar pieniężnych, które wejdą w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.

Ustawa wynika przede wszystkim z konieczności wykonania przepisów Unii Europejskiej, tj. rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1005/2009 z dnia 16 września 2009 r. w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową (Dz.Urz. UE L 286 z 31.10.2009, str. 1, z późn. zm.) i rozporządzenia (WE) nr 842/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych (Dz.Urz. UE L 161 z 14.06.2006, str. 1, z późn. zm.) wraz z rozporządzeniami wykonawczymi Komisji do ww. rozporządzeń, jak również wdrożenia art. 6 ust. 3 dyrektywy 2006/40/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 maja 2006 r. dotyczącej emisji z systemów klimatyzacji w pojazdach silnikowych oraz zmieniającej dyrektywę Rady 70/156/EWG (Dz.Urz. UE L 161 z 14.06.2006, str. 12).

Opracowanie i wytłuszczenia: Marta Śmigrowska. Źródło: Ministerstwo Środowiska