Polityka UE w dziedzinie ochrony środowiska przyniosła obywatelom znaczne korzyści w ciągu ostatnich 5 lat. Powietrze i woda w Europie są czystsze, a Europejczycy wyrzucają mniej odpadów na składowiska i zwiększyli recykling.

Polityka ochrony środowiska pobudza wzrost gospodarczy i umożliwia tworzenie nowych miejsc pracy. Jednak w sprawozdaniu podkreślono, że długoterminowego celu Europy, jakim jest „dobra jakość życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety” – cel ogólnego unijnego programu działań w zakresie środowiska – nie można osiągnąć przy obecnym poziomie ambicji polityki ochrony środowiska i innych powiązanych z nią polityk.

W sprawozdaniu pt. „Środowisko Europy – stan i prognozy” przygotowanym przez Europejską Agencję Środowiska przedstawiono zintegrowaną ocenę środowiska w Europie, opracowaną w oparciu o dane na poziomie globalnym, regionalnym i krajowym, jak również porównano ze sobą poszczególne państwa. Ocena obejmuje również prognozy na następnych 5 lat i lata kolejne i zawiera wyraźne ostrzeżenie o zagrożeniu, jakie niesie degradacja środowiska naturalnego wpływająca na dobrostan i dobrobyt ludzi. W analizie wezwano do bardziej zintegrowanego kształtowania polityki – Komisja odpowiada na to wezwanie, przedstawiając szereg inicjatyw na rzecz ochrony środowiska na 2015 r., w tym nowy, szerzej zakrojony pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, przegląd wspólnotowej strategii ochrony różnorodności biologicznej, plan działania dotyczący zarządzania oceanami i zmieniony pakiet dotyczący jakości powietrza.

Europejski komisarz ds. środowiska, gospodarki morskiej i rybołówstwa, Karmenu Vella, powiedział: uważam, że „Sprawozdanie o stanie środowiska 2015” to punkt wyjściowy mojego mandatu. Sprawozdanie wyraźnie pokazuje, że realizacja polityki UE w dziedzinie ochrony środowiska przynosi korzyści. Polityka ta przyczynia się również do tworzenia miejsc pracy. Gwałtowny wzrost zielonej gospodarki nawet w najgorszych latach recesji jest dobrym znakiem dla konkurencyjności Europy.

Musimy stale czuwać nad tym, aby dobrze opracowana i wdrażana polityka oznaczała doskonałe wyniki w zakresie ochrony środowiska zarówno na lądzie, jak i na morzu. Priorytetem są innowacyjne inwestycje zapewniające dobrobyt i wysoką jakość życia. Dzięki długoterminowym inwestycjom dokonanym dziś możemy zapewnić – w ramach możliwości naszej planety – dobrą jakość życia ludziom w 2050 r.

Efektywność gospodarowania zasobami i gospodarka o obiegu zamkniętym

W sprawozdaniu wyraźnie zaznaczono, że ochrona środowiska jest poważną inwestycją gospodarczą. Między 2000 r. a 2011 r. zielony sektor gospodarki wzrósł o ponad 50 proc. w UE, a więc jest to jeden z niewielu sektorów, który stale się rozwijał pomimo kryzysu. W sprawozdaniu stwierdza się również, że następuje poprawa europejskiej gospodarki odpadami, choć nadal daleko jej do gospodarki o obiegu zamkniętym – nadal zbyt wiele odpadów jest zakopywanych w ziemi, a potencjał w zakresie recyklingu i odzysku energii nie jest w pełni wykorzystany.

Wprowadzając w 2015 r. ambitny pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, Komisja dąży do przywrócenia równowagi i do przekształcenia Europy w bardziej konkurencyjną i zasobooszczędną gospodarkę oraz do zajęcia się szeregiem innych sektorów przemysłu, oprócz sektora odpadów. Aby wykorzystać zasoby w maksymalnym stopniu, należy dokonać analizy wszystkich etapów cyklu życia produktu, od pozyskania surowców poprzez etap projektowania, produkcji, dystrybucji i konsumpcji, naprawy i ponownego wykorzystania, aż po gospodarowanie odpadami oraz zwiększenie wykorzystania surowców wtórnych.

Przyroda i różnorodność biologiczna

W sprawozdaniu podkreśla się, że Europa nie jest na dobrej drodze do powstrzymania utraty różnorodności biologicznej, a siedliska roślin i zwierząt w dalszym ciągu zanikają. Szczególnie zagrożona jest morska różnorodność biologiczna. W trakcie poświęconego kapitałowi naturalnemu roku 2015 Komisja uzupełni sprawozdanie szczegółową analizą stanu przyrody.

Z kolei uzupełnione sprawozdanie będzie stanowić wkład do śródokresowego przeglądu wspólnotowej strategii ochrony różnorodności biologicznej i trwającej oceny prawodawstwa UE w zakresie ochrony przyrody, mającej zwiększyć skuteczność i zmniejszyć obciążenie administracyjne. Zielony Tydzień to największe doroczne wydarzenie dotyczące polityki w obszarze ochrony środowiska, które odbywa się w Brukseli w dniach 3 – 5 czerwca, w tym roku pod tytułem „Natura - nasze zdrowie i nasze bogactwo”. Da ono sposobność do zastanowienia się, w jaki sposób UE może nadal podejmować wyzwania w dziedzinie ochrony przyrody i różnorodności biologicznej, aby zapewnić zrównoważony długotrwały wzrost i dobrobyt.

Zarządzanie zasobami oceanicznymi

Jak wspomniano w sprawozdaniu, Europa stoi w obliczu podwójnego wyzwania, jakim jest odtwarzanie i ochrona naszych morskich ekosystemów, przy jednoczesnym zachowaniu kluczowego znaczenia działalności przybrzeżnej i morskiej dla gospodarki i społeczeństwa UE. UE jest zobowiązana do odpowiedzialnego zarządzania morzami i do objęcia wiodącej roli w międzynarodowych dyskusjach na temat zarządzania zasobami oceanów.

W tym roku Komisja Europejska zainicjuje zakrojone na szeroką skalę konsultacje, mające pomóc Komisji w kształtowaniu jej dalszych posunięć w dziedzinie zarządzania zasobami oceanicznymi. Jednocześnie UE będzie nadal pracować z partnerami i instytucjami międzynarodowymi, takimi jak ONZ, aby zapewnić szerokie poparcie polityczne w tej dziedzinie.

Działania w dziedzinie klimatu

Polityka w zakresie klimatu przynosi rezultaty: emisje gazów cieplarnianych zmniejszyły się o 19 proc. od 1990 r., podczas gdy wzrost gospodarczy w UE wyniósł 45 proc. Wyznaczone na 2020 r. cele dotyczące energii odnawialnej i efektywności energetycznej są również w zasięgu naszych możliwości. UE jest na dobrej drodze do realizacji celów strategii „Europa 2020” w zakresie klimatu i energii. Jednak zgodnie z SOER 2015 istniejące strategie i środki nie są wystarczające, aby osiągnąć długoterminowy cel ograniczenia emisji o 80–95 proc. do 2050 r., czyli przekształcenia Europy w gospodarkę niskoemisyjną. W odpowiedzi na to wezwanie Komisja przygotowuje nowe wnioski ustawodawcze, mające umożliwić osiągnięcie celu 40-procentowej redukcji emisji do roku 2030, przyjętego w zeszłym roku przez Radę Europejską.

Jakość powietrza

W sprawozdaniu wykazano, że powietrze, którym dziś oddychamy, jest znacznie czystsze niż w ostatnich dziesięcioleciach. Emisje wielu zanieczyszczających substancji, takich jak dwutlenek siarki (SO2) i tlenki azotu (NOx) zmniejszyły się znacząco w ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat głównie w wyniku stosowania unijnych przepisów dotyczących jakości powietrza. Jednak, pomimo tych osiągnięć, niska jakość powietrza jest najważniejszą związaną ze środowiskiem przyczyną przedwczesnych zgonów w Unii Europejskiej. UE zaproponuje zmieniony pakiet dotyczący jakości powietrza, aby określić jak najlepsze podejście, które umożliwi osiągnięcie wyników w tej dziedzinie.

Kontekst

Sprawozdanie pt. „Środowisko Europy – stan i prognozy, 2015” zawiera kompleksową ocenę stanu europejskiego środowiska naturalnego, charakteryzujących go tendencji i jego perspektyw w kontekście globalnym. Dostarcza ono danych europejskim wykonawcom założeń polityki ochrony środowiska i przedstawia analizę możliwości zmiany istniejących zasad polityki w celu realizacji do 2050 r. unijnej wizji dobrej jakości życia z uwzględnieniem ograniczeń naszej planety. Zostało ono przygotowane przez Europejską Agencję Środowiska (EEA) w ramach wspólnego przedsięwzięcia w ścisłej współpracy z Europejską Siecią Informacji i Obserwacji Środowiska (Eionet) oraz służbami Komisji Europejskiej.

Źródło: Komisja Europejska, Komunikat prasowy

Dodatkowe materiały prasowe pobierz TUTAJ