Mimo iż przetrwały pożary, inwazje insektów i wycinkę, europejskie lasy stają obecnie przed największym wyzwaniem – zmianami klimatycznymi. Zaburzone normy pogodowe mogą intensyfikować susze, pożary, burze, rozmnażanie szkodników, wymieranie gatunków oraz inne naturalne kataklizmy.

Unia Europejska podejmuje kroki, aby zapobiec potencjalnym zaburzeniom w drzewostanie europejskich lasów, wspomagając przełomowe badania, mające na celu wsparcie procesu decyzyjnego co do optymalnego wyboru gatunków drzew, które powinny zostać zasadzone oraz priorytetów w zakresie monitorowania szkodników i chorób, które mogą stanowić największe zagrożenie w odmienionej klimatycznie przyszłości.

"Lasy to niebywale skomplikowane ekosystemy, które zmiany klimatyczne mogą w równie skomplikowany sposób zaburzyć" – mówi Hervé Jactel z francuskiego Narodowego Instytutu Badań Rolniczych (INRA), przewodniczący wspieranego przez Unię Europejką projektu BACCARA.

Rozpoczęty w 2009 roku, czteroletni projekt BACCARA, przy unijnym wsparciu w wysokości 3 milionów euro, to próba oszacowania w jaki sposób zmiany klimatyczne wpłyną na zróżnicowanie biologiczne i produktywność lasów europejskich. Aby uniknąć błędnych założeń przy zarządzaniu zasobami leśnymi, naukowcy współpracujący przy projekcie BACCARA, starają się przewidzieć, w jaki sposób w najbliższych stuleciach niektóre gatunki drzew będą rosły i uodparniały na zagrożenia.

Naukowcy odkryli między innymi, iż sama złożona struktura lasów, może być najlepszym gwarantem poradzenia sobie ze zmianami klimatycznymi. "Właściwe zróżnicowanie drzewostanu może na przykład uchronić lasy przed atakami insektów w większym stopniu, niż sadzenie jednego rodzaju drzewa" – twierdzi Jactel. "W związku z tym, jeśli zmiany klimatu mogą spowodować rozwój szkodliwych insektów, może okazać się, że będziemy mieli środki zaradcze i dobrą metodę na ich zwalczanie".

Wiele gatunków drzew jest w stanie przetrwać wieki, co stanowi problem dla wszystkich zaangażowanych w zarządzanie europejskimi lasami, gdyż drzewo posadzone dziś, może być poddawane zmianom klimatycznym przez bardzo długi okres czasu. Wyzwaniem jest więc według Jactela, stworzenie multigatunkowych lasów mieszanych, które są bardziej odporne na zagrożenia klimatyczne. Stawka jest wysoka nie tylko ze względu na ochronę środowiska, ale również z ekonomicznego punktu widzenia, gdyż europejski przemysł leśny zapewnia 4 miliony miejsc pracy, a jego wartość szacowana jest na 25 miliardów euro rocznie. Europejskie lasy zajmują powierzchnię około miliarda hektarów - od dębów korkowych i cyprysów w regionach śródziemnomorskich, po skandynawską tajgę z przewagą sosny zwyczajnej i lasy mieszane Kaukazu. Polskim partnerem projektu jest Instytut Badawczy Leśnictwa. Szczegóły dotyczące projektu BACCARA (Biodiversity And Climate Change, A Risk Analysis): www.baccara-project.eu. 

 

Komunikat prasowy Dyrekcji Generalnej ds. Badań Naukowych i Innowacji Komisji Europejskiej, fot. www.sxc.hu