Klimat na Ziemi zmienia się w wyniku różnych naturalnych czynników, takich jak zmiany aktywności Słońca czy zjawisko El Nino. Efekt cieplarniany, choć odkryty stosunkowo niedawno, jest fenomenem naturalnym i pożądanym. Gdyby nie jego występowanie, temperatura na powierzchni Ziemi wynosiłaby średnio -19ºC! Jednak w wyniku działalności człowieka, to pozytywne uprzednio zjawisko zaczęło się coraz bardziej nasilać  zaczynając  zagrażać  naszej  planecie.

Bezpośrednią przyczyną tego niebezpiecznego przyspieszenia jest spalanie przez człowieka paliw kopalnych i związane z tym uwalnianie do atmosfery dodatkowych ilości gazów cieplarnianych (wśród nich najważniejszy jest dwutlenek węgla – CO_2), które powodują podwyższanie się temperatury. Aż 37% CO2 z działalności człowieka przedostaje się do atmosfery ziemskiej w procesie spalania węgla przy produkcji  energii  elektrycznej,  a  13%  CO₂  pochodzi  z  transportu.

Skutkiem wzrostu emisji CO₂ i innych gazów cieplarnianych obserwowane są takie zjawiska jak:

— poziom oceanu światowego w okresie 1961–2003 wzrastał corocznie o 1,8 mm, w tym w latach 1993–2003, o 3,1 mm;

— w Arktyce zmniejsza się zasięg lodu morskiego o 2,7% w ciągu 10 lat (w tym w lecie o 7,4% na 10 lat). W ciągu minionych 20 lat średnia grubość lodu zmniejszyła się z 4,5 metra do 2,3 metra;

— lodowce górskie na wszystkich kontynentach zmniejszają swoje zasięgi i średnio w ciągu 50 lat straciły 20%–30% swojej masy;

— znacznie wzrosła częstotliwość i gwałtowność huraganów i cyklonów oraz burz i nawalnych deszczy, a także długotrwałych, gorących susz;

— fala upałów, która latem 2003 roku objęła całą Europę spowodowała śmierć 35 tysięcy osób, a straty w samym tylko sektorze rolniczym wyniosły 15 miliardów euro.

Zmiany klimatu są największym zagrożeniem dla przyrody i dla ludzi w XXI w. Aby ograniczyć ich skutki, musimy zahamować globalne ocieplenie.

Co możemy zrobić?

Powstrzymanie katastrofy zależy od tego, czy uda nam się zatrzymać wzrost temperatury atmosfery poniżej krytycznej granicy 2°C. Nagrodzony Pokojową Nagrodą Nobla Międzyrządowy Zespół ds. Zmian Klimatu (ang. Intergovernmental Panel on Climate Change, w skrócie IPCC) wskazuje, że dla osiągnięcia tego celu konieczna jest redukcja emisji gazów cieplarnianych (m.in. dwutlenku węgla, metanu, i podtlenku azotu) do atmosfery.

Zgodnie z zaleceniami IPCC, jeśli chcemy być bezpieczni, powinniśmy całkowicie zaprzestać emisji gazów cieplarnianych jeszcze przed końcem XXI wieku. To z kolei wymaga:

— przynajmniej 30% redukcji ich emisji w krajach uprzemysłowionych do roku 2020 (w porównaniu z rokiem bazowym 1990);

— 80% redukcji w krajach uprzemysłowionych do roku 2050 (rok bazowy 1990);

— globalnej redukcji rzędu 50%–85% do 2050 roku (rok bazowy 2000).

Oznacza to, że kraje uprzemysłowione — w tym Polska — powinny prawie całkowicie zaprzestać emisji gazów cieplarnianych około 2050 roku.

Kliknij, aby powiększyć