Międzynarodowy zespół naukowców odkrył, że organizmy adaptują się lub przenoszą, śledząc zmiany w środowiskach zarówno w przestrzeni, jak i w czasie, aby radzić sobie ze zmianami klimatu. Zaprezentowane w czasopiśmie Science wyniki badań poświęconych ocieplaniu się oceanów pokazują, jak zmiany klimatu korygują średnie roczne i sezonowe temperatury na lądzie i wodzie oraz potencjalnie oddziałują na ekologię przybrzeżną Irlandii Północnej w Wlk. Brytanii.

Wyniki analizy prędkości i kierunku przemieszczania się organizmów morskich i lądowych, które próbują zapewnić sobie utrzymanie preferowanych przez siebie temperatur, pokazują że ryby przepływają wiele kilometrów, podczas gdy inne bioorganizmy raczej pozostają na miejscu. Dane zwracają uwagę na to, że typowe dla wiosny i jesieni temperatury wody zmieniają się znacznie szybciej niż temperatury na lądzie.

Naukowcy z Australii, Hiszpanii, Danii, Niemiec, RPA, USA i Wlk. Brytanii zmapowali rozpiętość w kierunku północnym średnich, powoli rosnących temperatur na morzu i lądzie. Zdaniem naukowców różne gatunki roślin i zwierząt morskich i lądowych przeniosą się do 2062 r., aby zapewnić sobie przetrwanie. Wybrane lokalizacje będą "chłodnymi strefami komfortu" w okolicach wybrzeża północnego. Obszary te zapewnią idealne temperatury dla rozmaitych gatunków.

Aby ocenić potencjalne reakcje organizmów morskich na zmiany klimatu pod względem dostosowania się i relokacji, naukowcy wykorzystali globalne rejestry temperatur i odkryli, że przez ostatnie 50 lat temperatury na lądzie wzrosły o 1,2°C a na morzu jedynie o jedną trzecią tej wartości.

Ich odkrycia wskazują, że choć wzrost temperatury może wydawać się niewielki, reperkusje ekologiczne już są odczuwalne. Dane sugerują przesuwanie się stref temperaturowych w kierunku biegunów: temperatury wiosenne pojawiają się wcześniej, a jesienne później. Problem pogarszają rosnące poziomy emisji gazów cieplarnianych na świecie.

"Nasze badania mają niezwykle ważny wymiar globalny, krajowy i lokalny - mówi współkierownik badań dr David Schoeman z Instytutu Badawczego Nauk o Środowisku Uniwersytetu Ulster w Wlk. Brytanii, współautor raportu z badań - wzbudzając obawy o przyszłość koralowców w częściach zachodniego Oceanu Spokojnego i pogłębiając świadomość rozprzestrzeniających się skutków ocieplenia wokół naszej własnej linii brzegowej".

Współkierownikiem projektu był dr Michael Burrows ze Szkockiego Stowarzyszenia Nauk o Morzu w Wlk. Brytanii.

Zmiany w wielu regionach wskazują na wagę znacznie szybszego reagowania przez organizmy morskie na zmiany klimatu w porównaniu do odpowiedników lądowych.

Wypowiadając się na temat położenia Irlandii Północnej dr Schoeman stwierdził: "Ocieplanie oceanów powinno prowadzić raczej do kierowania gatunków w kierunku północnym wzdłuż wschodniego i zachodniego wybrzeża Irlandii, zbiegając się na północnym wybrzeżu Antrim. Co ciekawe temperatury przesuwają się w górę na wschodnim wybrzeżu na odcinku od 5 km do 10 km rocznie, podczas gdy na zachodnim tempo przesuwania się jest o połowę mniejsze. Na lądzie temperatury zmieniają się na odcinku między 2 km a 5 km rocznie na wschodzie do ponad 20 km rocznie na zachodzie. To sugeruje, że gatunki lądowe śledzące zmiany temperatury mogą dotrzeć na wybrzeże w ciągu dekad".

Podczas gdy postępy w tej dziedzinie przyniosły w ostatnich latach owoce, nadal zdaniem naukowców potrzebne są dalsze prace. "Nie możemy sobie pozwolić na: czego oko nie widzi, tego sercu nie żal" – zauważa naukowiec z Ulster. "Morze świadczy na naszą rzecz wiele usług, których społeczeństwo nadal nie docenia w pełni, a bez zrozumienia zmian, z jakimi prawdopodobnie się zmierzymy, mamy niewielkie możliwości planowania".

Zespół ma nadzieję podnieść świadomość naszego uzależnienia od bioróżnorodności morskiej. Naukowcy postulują o zwiększenie nakładów finansowych na badania w celu zdobycia wiedzy, na której można oprzeć długofalowe planowanie reakcji.