Jakie postępy poczyniła Unia Europejska w realizacji celów zrównoważonego rozwoju i programu Agenda 2030 od czasu przyjęcia celów zrównoważonego rozwoju i agendy do roku 2030 pięć lat temu, 25 września 2015 r.? Najnowsza edycja raportu z monitorowania celów zrównoważonego rozwoju Eurostatu z czerwca 2020r. deklaruje sukces z pozytywnymi trendami dla 14 z 17 celów SDG. Raport wykazał, że odnotowano jedynie negatywne zmiany w przypadku celu SDG 5 (równość płci).

Raport ten analizuje sposób, w jaki UE mierzy postępy w osiąganiu celów zrównoważonego rozwoju. Jakie są najważniejsze kwestie, na które należy zwrócić uwagę podczas pomiaru poziomu zrównoważonego rozwoju? A czego jeszcze nie możemy zmierzyć? Obecny zestaw wskaźników UE pomija niektóre kluczowe wyzwania w zakresie zrównoważonego rozwoju. Przykład: cele zrównoważonego rozwoju nawołują do godnej pracy oraz zrównoważonej konsumpcji i produkcji. Jednakże żaden wskaźnik nie dotyczy zrównoważenia globalnych łańcuchów dostaw UE, ani naruszania przez nie praw człowieka i praw pracowniczych, jak również ich negatywnego wpływu na środowisko. Monitorowanie celów zrównoważonego rozwoju UE nie pozwala również na śledzenie całkowitego wykorzystania materiałów w naszych łańcuchach dostaw.

Oprócz ochrony planety przed degradacją, program Agenda 2030 ma na celu zwalczanie ubóstwa i ograniczanie nierówności. Monitorując SDG UE nie bierze pod uwagę niektórych z najbardziej skrajnych form ubóstwa i nierówności w UE. Brakuje wskaźników do monitorowania dyskryminacji i nierówności związanych z pochodzeniem etnicznym, rasą, religią, wiekiem lub orientacją seksualną. Wykluczenie określonych grup pozostaje ukryte za przeciętnymi wartościami dla całej populacji.

Ze względu na ich polityczny charakter dyskusji na temat wskaźników celu zrównoważonego rozwoju nie mogą być pozostawione wyłącznie ekspertom technicznym i politykom. Wybór wskaźników musi być kluczowym elementem partycypacyjnego, integracyjnego i przejrzystego procesu monitorowania i sprawozdawczości w zakresie celów zrównoważonego rozwoju, w ramach którego społeczeństwo obywatelskie musi odgrywać aktywną rolę w zapewnianiu włączenia wskaźników o największym znaczeniu politycznym.

Obecny unijny system monitorowania i sprawozdawczości w zakresie celów zrównoważonego rozwoju jest nieodpowiedni. Poza potrzebą opracowania lepszych wskaźników, wskazany jest bardziej znaczący proces w celu stworzenia solidnej podstawy dla progresywnej polityki, która może zapewnić postęp w realizacji celów i pociągnąć decydentów do odpowiedzialności. Społeczeństwo obywatelskie czy inne kluczowe podmioty, takie jak Parlament Europejski, nie są zaangażowane strukturalnie i nie mogą prowadzić krytycznej dyskusji na temat naszego poziomu zrównoważonego rozwoju.

Potrzebujemy odpowiednich wskaźników postępu i skutecznego systemu monitorowania celów zrównoważonego rozwoju, aby pomóc nam przyspieszyć nasze działania, gdy osiągnięcie celów zrównoważonego rozwoju jest zagrożone. Tak jak badanie rentgenowskie pozwala zidentyfikować chorobę, pandemia COVID-19 ujawniła konsekwencje istniejących nierówności społeczno- ekonomicznych, obywatelskich i środowiskowych, a także połączony kryzys ekologiczny związany z załamaniem klimatu, utratą różnorodności biologicznej i zanieczyszczeniami środowiska we wszystkich regionach świata. Pandemia i działania podejmowane w trybie natychmiastowym pogłębiają istniejące nierówności w UE. Skutki społeczne i gospodarcze najsilniej dotykają najsłabszych: kobiety, młodzież, osoby starsze, osoby niepełnosprawne, uchodźców.

 

Pełen raport jest dostępny pod adresem:

https://www.sdgwatcheurope.org/report-time-moon/