Co prawda mamy 2021 rok, ale w sposób niezauważony przeszły wyniki badania trackingowego świadomości ekologicznej Polaków zamówione przez Ministerstwo Środowiska i przeprowadzone w 2020 roku na reprezentatywnej grupie Polek i Polaków. To te same badania, które od lat 90. realizowała Fundacja Instytut na rzecz Ekorozwoju. I jest przełom!

Mimo, iż badanie odbyło się w okresie pandemii COVID-19 spośród 18. możliwych dziedzin życia, w których występują w Polsce problemy do rozwiązania, najwięcej Polek i Polaków wybrało ochronę środowiska (52%). Ochrona zdrowia znalazła się na drugim miejscu (48%). W pytaniu można było wskazać więcej niż 1 odpowiedź. Natomiast najbardziej dostrzegane przez Polki i Polaków problemy środowiska naturalnego to: zanieczyszczenie powietrza (59%), odpady (50%), zanieczyszczenie wód i problemy z wodą (34%). Powyżej 10% procent wskazań otrzymała jeszcze odpowiedź „niskie zasoby wody” (13%), która potwierdza wagę wyzwania związanego z gospodarką wodną w Polsce. Między 5-10% wskazań otrzymały jeszcze: wycinka drzew, energetyka węglowa i kopalnie oraz zanikanie gatunków zwierząt i roślin. Jednocześnie rekordowo nisko od 2011 roku oceniono stan środowiska w Polsce, gdyż dobrze oceniło ten stan jedynie 44% respondentów, a zdecydowanie źle aż 11%.

Na tym tle warto zwrócić uwagę, że systematycznie wzrasta wśród problemów środowiska dostrzeganych przez Polki i Polaków waga zmian klimatu. W tych samych badaniach z 2020 roku już 94% respondentów wskazało na ten problem jako „ważny” lub „bardzo ważny”, co było najwyższym wynikiem od 2012 roku, kiedy po raz pierwszy zadano tego typu pytanie. Co jeszcze istotniejsze, liczba osób, która wskazała na ten problem jako „bardzo ważny” wzrosła do 68% z wartości 39% w roku 2018, a więc w ciągu zaledwie dwóch lat. W dodatku aż 58% respondentów w 2020 roku wskazało, że Polska powinna jak najszybciej redukować emisję gazów cieplarnianych, co także było istotnym wzrostem od poprzednich badań, kiedy ten wynik wyniósł 50%. Udział odpowiedzi „nie” i „nie wiem” także znacznie zmalał - do zaledwie 5%, w stosunku do 20% jeszcze dwa lata wcześniej. Najnowsze badania świadomości polskiego społeczeństwa potwierdzają zatem, że zmiana klimatu stała się wyzwaniem pilnym i ważnym dla naszego kraju w oczach społeczeństwa.

Nas trochę martwi fakt, że odpowiedzialność za świadomość ekologiczną w największym stopniu pokładamy w rękach rządu (władz centralnych) – 44%. Na drugim miejscu w tym zakresie znalazła się szkoła (40%), co w chwili obecnej oznacza także w dużej mierze rząd, bo w ostatnim czasie ministerstwo odpowiedzialne za edukację trzyma podstawę programową twardą ręką. Organizacje pozarządowe takie jak nasza widzielibyśmy w roli odpowiedzialnych za kwestie świadomości zaledwie w 3% - jako ostatnia z coś znaczących odpowiedzi w ramach dostępnych opcji. NAPRAWDĘ jako społeczeństwo sądzimy, że wszystko załatwi za nas rząd bez patrzenia mu na ręce, bez wsparcia merytorycznego, bez konsultacji z osobami o szerokiej wiedzy ekologicznej, których w organizacjach pozarządowych jest naprawdę wiele? To naprawdę zdumiewające, że jesteśmy tak zapatrzeni np. w premiera, choć tak wiele ekologicznych grzechów mu zarzucamy.

Ale może taka Zocha ma łatwej.