Roślinność jest niezwykle ważnym komponentem środowiska w przestrzeni miejskiej. Widzimy, gdy pięknie kwitnie, gdy jesienią gubi liście, ale czy zdajemy sobie sprawę z tego, że jej funkcjonowanie przynosi nam ogromne korzyści? Tworzy tereny biologicznie czynne, które pełnią podstawowe funkcje: biologiczne, hydrologiczne, klimatyczne, oraz funkcje pochodne: społeczne, psychiczne i wychowawcze, estetyczne, plastyczne, artystyczne, akustyczne, ochronne (sanitarne), żywicielskie. Niniejszy cykl artykułów powstał, aby przybliżyć spektrum dobroczynnych korzyści, jakie przynoszą nam - naszemu zdrowiu i środowisku w mieście - funkcje pełnione przez tereny zieleni.

Funkcja estetyczna zieleni jest odczuwana przez większość z nas jako pierwsza w przestrzeni miejskiej. Urzekać nas może dana roślina ( jej kwiaty, liście, kształt),  kompozycja roślin (kwiatów, krzewów np. w parku) lub  może układ zabudowy  i zieleni. Dlatego to właśnie tereny zielone są ważnym składnikiem przestrzeni miasta, który wpływa na jego wizerunek, atrakcyjność i klimatyczność.

Zieleń z racji różnorodności swoich form, kształtów, barw i odcieni dostarcza nam przeżyć estetycznych. Wrażenia estetyczne związane z zielenią stanowią wyraz wielu doznań wynikających z odbioru i postrzegania elementów roślinnych. Wiąże się to z kształtem, roślin tworzących układ zieleni, z rodzajem oświetlenia, obecnością barw, odcieni, cieni i bodźców zapachowych.

Ważną rolę odgrywa faktura koron drzew i krzewów. Szczególnie połączenia form zieleni i układów architektury w przestrzenne kompozycje dostarczają jedynych w swoim rodzaju wrażeń estetycznych związanych z odbiorem przestrzeni miejskich.

Nie ulega wątpliwości, że tereny zieleni przyczyniają się do wzrostu estetyki otoczenia, zwłaszcza obszarów zabudowanych. Wzbogacają je, ożywiają, eksponują obiekty bądź ukrywają ich defekty. Roślinność wprowadza do miasta duże urozmaicenie kształtując estetykę środowiska zurbanizowanego. Z zależności od pory roku kontrastuje z monumentalnymi budynkami przybliżając odrobinę środowisko naturalne.

Estetyczny wymiar zieleni jest bardzo ważny dla postrzegania przestrzeni miasta, szczególnie wyczuwalny w mniejszej skali dzielnic lub tylko fragmentów miasta. Ma on za zadanie działać jako czynnik zmiękczający i rozluźniający sztywną zabudowę. Zieleń może być stosowana także jako element maskujący obiekty nieestetyczne w mieście np. magazyny, składowiska. Odpowiednie operowanie zwartą zielenią wysoką może spełnić rolę maskującej osłony.  

I tak na przykład, zieleń przeznaczona do obniżania hałasu „podnosi estetykę już istniejących ekranów akustycznych”. Natomiast pnącza na budynkach zasłaniają nieciekawą architekturę i ozdabiają miejsca pełniąc w ten sposób funkcję estetyczną.

Funkcja estetyczna to nadanie  miastu specyficznego charakteru. Dobrze zaplanowana zieleń podkreśla architekturę danego miejsca oraz jest dopełnieniem całokształtu danego terenu. W  obecnych czasach atrakcyjne stają się różne formy zieleni urządzonej: ogrody na tarasach, ogrody przy mieszkaniach znajdujących się na parterach budynków, ogrody na balkonach, dachach i w innych miejscach umożliwiających ich wykonanie.

Dzieje się tak dlatego, że każdy ma potrzebę zrelaksować się wśród przyrody,  ale nie każdy ma na to w ciągu dnia czas.  Ogrody w takich  miejscach poprawiają wizerunek danego obiektu oraz wpływają na jego atrakcyjność.

Marlena Sajnog

Źródła:

Mierzejewska L., 2001, Tereny zielone w strukturze przestrzennej Poznania, Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań

Sobczyńska K.U. Zieleń jako element współczesnego miasta i jej rola w przestrzeniach Publicznych Poznania, Politechnika Poznańska Wydział Architektury, Poznań 2014 r.

 

Jeśli podobał Ci się ten artykuł, możesz wesprzeć powstanie nowego, wpłacając datek na rzecz Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju.