Najnowszy raport Wspólnego Centrum Badawcze (Joint Research Centre, JRC), działającego jako Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ostrzega przed nowymi zagrożeniami dla zdrowia Europejczyków – przed wzrostem chorób przenoszonych przez komary i kleszcze.

Jak wynika z badań komarom i kleszczom służą zmiana klimatu. Ocieplenie klimatu ułatwia komarom i kleszczom mnożenie się, adaptowanie do różnych pór roku oraz rozprzestrzenianie. Dla mieszkańców wielu regionów – w tym Europejczyków – oznacza to, że choroby, których jeszcze niedawno obawiali się tylko w dalekiej podróży, mogą stać się realnym zagrożeniem w miejscu zamieszkania.
W opublikowanej w marcu analizie podkreśla się, że coraz więcej ludzi narażonych jest na zainfekowanie wirusami przenoszonymi przez kleszcze oraz komary i inne insekty. Z niektórymi spośród tych chorób nie umiemy dotąd w pełni skutecznie walczyć lekami czy szczepionkami – podkreślają autorzy raportu.

Komary tygrysie już w europejskich miastach
To niezwykle inwazyjny, szybko rozprzestrzeniający się gatunek owadów. Komary tygrysie pochodzą z Azji Południowo-Wschodniej, zadomowiły się też w Afryce. Międzynarodowe podróże i handel sprawiły, że stopniowo obserwowano je w obu Amerykach, a w 1975 roku – na południu Europy. Z czasem zasiedlały kolejne europejskie kraje, przesuwając się na północ i zachód. W Polsce ich występowania dotąd nie stwierdzono. Mroźne okresy, które zdarzają się nawet w czasie łagodnych polskich zim, stanowiły dotychczas skuteczną przeszkodę, uniemożliwiającą im rozmnażanie. Szereg arbowirusów – w tym dengi, czikungunii, ziki, gorączki Zachodniego Nilu czy żółtej febry – roznoszą właśnie komary tygrysie.
Komary tygrysie chętnie zasiedlają tereny miejskie. Nie mają tam naturalnych wrogów, a pożywienie i miejsca do prokreacji są łatwo dostępne. Stwarzają poważne zagrożenie dla zdrowia publicznego. Trudno je wytępić, a ich larwy mogą przetrwać miesiącami nawet w niesprzyjającej wilgotności i temperaturze.

Kleszcze – coraz większe zagrożenie również w miastach
Kleszcze są odpowiedzialne za przenoszenie patogenów, które wywołują liczne choroby. Ich lista jest bardzo długa i znajdują się na niej choroby, których śmiertelność jest wyższa niż w przypadku zakażenia wirusami, które dziesiątkowały ludzkość. Raport JRC skupia się też na jednej z chorób roznoszonych przez kleszcze, czyli kleszczowym zapaleniu mózgu (KZM).
Dokument wymienia europejskie kraje, w których stwierdzono występowanie tego wirusa, w tym Polskę. Poza tym są to: Austria, Czechy, Niemcy, Litwa, Słowacja, Szwecja, a ostatnio Holandia.
Najczęściej, mówiąc o zagrożeniu ze strony kleszczy, wspomina się o kleszczach pastwiskowych (Ixodes ricinus). Europejska agencja wskazuje na rosnące zagrożenie ze strony innego gatunku, kleszcza łąkowego (Dermacentor reticulatus), szybko rozprzestrzeniającego się po kontynencie. „Ma wysoki współczynnik reprodukcji, jest odporny na zimno i może miesiącami żyć pod wodą” – ostrzegają autorzy raportu.

Strategie kontroli komarów
W raporcie opisano i omówiono kilka metod stosowanych do kontroli rozprzestrzeniania się komarów, w tym insektycydów, pułapek na komary, modyfikacji genetycznych, rekultywacji terenów i nadzoru siedlisk.
Obecnie najbezpieczniejszymi i najłatwiej dostępnymi i skutecznymi metodami zwalczania komarów są pułapki na komary (dla stosunkowo małych obszarów) i sieci oraz zmniejszenie potencjalnych miejsc rozrodu (stojąca woda).
Walka z komarami jest bardzo ważna i potrzebna, jednak trzeba też pamiętać, że nierozsądne byłoby całkowite usunięcie komarów z ekosystemu. Są one częścią sieci pokarmowej dla niektórych gatunków i zapylają wiele roślin. Ich całkowite wytępienie może mieć negatywny wpływ na przyrodę, w konsekwencji na ludzi.

źródło: tvnmeteo.tvn24.pl/, https://www.eurekalert.org/pub_releases/2018-03/ecjr-ccp031618.php