Ubóstwo energetyczne to problem coraz szerzej dyskutowany, choć jeszcze nie do końca rozpoznany tak na forum Unii Europejskiej, jak w poszczególnych jej krajach.

Najbardziej zaawansowana pod tym względem jest Wielka Brytania – prekursor badań zasięgu i przyczyn występowania zjawiska oraz wprowadzania działań mających na celu jego ograniczenie.

W Polsce jest to problem mało znany i niedoszacowany zarówno co do skali, jak i potrzeb przeciwdziałania mu. Pierwsze urzędowe próby zmierzenia się z ubóstwem energetycznym w naszym kraju zostały podjęte w 2013 roku, kiedy w znowelizowanej ustawie Prawo energetyczne wprowadzono określenie odbiorcy wrażliwego, a w projekcie Polityki Energetycznej Polski do 2050 r. przytoczono pojęcie ubóstwa energetycznego. Jednak obie te definicje są niepełne i wymagają znacznego doprecyzowania. 

Podjęto także pierwszy krok w celu ograniczenia tego zjawiska, wprowadzając tzw. dodatek energetyczny, o który można ubiegać się od stycznia 2014 r. Niestety system dopłat skonstruowano w sposób znacznie utrudniający dostęp do tego wsparcia [1], które z kolei, z uwagi na stosunkowo niski poziom, nie rozwiązuje w pełni problemu osób ubogich energetycznie.

Niezbędne są zatem inne rozwiązania, dające długotrwałe efekty minimalizujące występowanie przyczyn zjawiska, a tym samym znacznie zmniejszające skalę ubóstwa energetycznego w kraju. Instytut na rzecz Ekorozwoju, podejmując kilka lat temu w swych działaniach tematykę radzenia sobie z ubóstwem energetycznym, widział ją szerzej – jako element przeciwdziałania zmianom klimatu.

Najskuteczniejszą metodą walki z problemem jest bowiem systematyczne podnoszenie efektywności energetycznej budynków mieszkalnych, a także świadome i oszczędne korzystanie z energii przez osoby zagrożone opisywanym zjawiskiem. Zachęcamy do lektury broszury "Jak sobie radzić z ubóstwem energetycznym?", która w skondensowany sposób prezentuje propozycje tego typu działań i mechanizmów wypracowanych przez Instytut na rzecz Ekorozwoju we współpracy z ekspertami zewnętrznymi [2].

Anna Dąbrowska, Aleksandra Stępniak

[1] Wg badania ankietowego przeprowadzonego przez Instytut na rzecz Ekorozwoju i Fundację na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii na wiosnę 2014 r. w polskich gminach z pomocy społecznej, w tym z dodatku energetycznego, korzysta średnio w skali kraju niespełna 7% spośród wszystkich mieszkańców gminy.
[2] Dotyczy to w szczególności ekspertów z organizacji partnerskich – Fundacji na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii, Krajowej Agencji Poszanowania Energii S.A. czy Instytutu Spraw Publicznych.